Politieagent

Politieagent

Een collega van mij vertelde dat ze politieagent was geweest. Ze sprak daar vol enthousiasme en passie over: "ik heb weleens blauwe plekken gehad omdat ik een arrestant de cel in moest werken." Nou heb ik best veel begrip maar dit ging mijn begrip én mijn verbazing voorbij. Ik vind het prachtig als iemand gepassioneerd iets kan vertellen, waarbij je de passie voelt en ziet. Zo zag ik een politicus die met hart en ziel over zijn partij sprak. Het vuur spatte bij wijze van spreken uit zijn ogen en tot tranen geroerd sprak hij de woorden; "ik houd van deze partij." Geweldig! Zo zie ik weleens een bekende Nederlandse bioloog op televisie die zo boeiend en liefdevol over dieren spreekt dat het zelfs mij raakt. En dat terwijl ik persoonlijk niks met dieren heb. Ik heb overigens ook niets met die partij. Maar de passie van mijn collega ging mij toch een stapje te ver. Ze voegde er ook nog eens aan toe; "Ik ben bij de politie gegaan want ik wilde mensen helpen." Die opmerking is toch wel het domste wat ik ooit heb gehoord. Het is al jaren geleden dat deze collega dat tegen me zei maar die uitspraak vond en vind ik zo dom dat ik het me altijd is bijgebleven. Bij de politie gaan om mensen te helpen. Ik kon en kan er nog steeds niet bij. Vooral het woordje "want" deed het 'm. Als je mensen wilt helpen dan ga je de verpleging in of je wordt leraar of iets dergelijks. Het vak van politieagent associeer ik nou niet meteen met helpen. Oké, er zal heus weleens een helpende hand uitgestoken worden door de blauwe dienders maar daar staat het beroep van politieagent toch niet om bekend. Als de juffrouw op school vroeg: "wat wil je later worden?" waren er altijd een paar stoere jongens in de klas die riepen dat ze politieagent wilde worden. "Want dan kan ik boeven vangen."  Het woordje "want" is hier beter op z'n plaats. Bij het opnoemen van "helpende" beroepen was daar zeker geen politieagent bij. Ik snap dat dit beroep uitgeoefend moet worden. Wat ik echter niet snap en me afvraag is: waar zit het plezier van het werk in? Ik wil weten wat iemand drijft om politieagent te worden. En vooral, wanneer komt in je op: "ik wil agent worden" Het staat nou niet echt bekend als een vriendelijk beroep. Wil je dat stempel dragen en waarom? Ik wil het allemaal weten. Ik heb, net als vele anderen mijn vooroordelen over de politie maar zijn die terecht? Ik wil objectief zijn en niet zomaar klakkeloos oordelen. Dus nodig ik een agent uit om hem een aantal vragen voor te leggen, een klein interviewtje op mijn eigen "kantoor" om misschien de vooroordelen die er zijn weg te nemen. Of worden ze juist bevestigd? Klokslag om half elf wordt er bij mij aangebeld. Als ik de gang in loop zie ik al door het geribbelde glas van de voordeur de agent staan waarmee ik heb afgesproken, pontificaal, in politiepak uitgerust met alle benodigdheden die een politieman in diensttijd draagt. Daar komt toch wel wat binnen. Ik ben best een beetje zenuwachtig, hoewel ik niks te verbergen heb en hem alleen maar netjes een paar vragen wil stellen. Nadat ik de agent een kopje koffie heb aangeboden laat ik hem een contractje lezen waarin staat wie ik ben en wat de bedoeling is van het interview. Er staat één regel in die misschien nu meer van toepassing is dan bij andere interviews die ik doe; "Walter mag alles vragen zonder dat dit enige consequenties heeft". De gedachte speelt toch in mijn achterhoofd dat, een vooroordeel, misschien onterecht, "alles wat je zegt tegen je gebuikt kan worden" en dat als ik iets vraag wat meneer niet zint hij mij op zou kunnen pakken wegens "het beledigen van een ambtenaar in functie." Om dit alles te voorkomen, dit contract. "Ik ben eerlijk en direct in mijn vragen en soms ook tegen het confronterende aan" zeg ik hem.  We kunnen beginnen en ik zal hem eens "stevig aan de tand voelen." Ik begin het interview met de woorden, zoals de politie ook altijd hun "interview" begint met hun "gast": "je bent niet tot antwoorden verplicht." Op mijn eerste vraag waarom hij juist dit beroep uitoefent en of hij dit als klein kind al wilde worden antwoord hij: "nee, als kind helemaal niet. Het was zeker niet mijn eerste keus. Ik heb gewoon een opleiding gevolgd." Die laatste zin zegt hij wel een aantal keer in het interview. Ook "politiemensen zijn net mensen" laat hij mij een paar keer weten in dit vraaggesprek. Alsof hij zich wil verdedigen. "Eigenlijk ben ik er bij toeval ingerold. Ik heb het niet van huis uit meegekregen." Vervolgens kwamen er woorden als sportschool, krachttrainingen en vechtsporten aan bod. "Op die manier ben ik politieagent geworden." Dus toch een stuk karakter!? Min of meer bevestigend knikt hij zijn hoofd: "tja, spanning, actie." "Is het ook leuk werk" vraag ik hem. "Jazeker", vertelt hij  enthousiast, "iedere dag is anders en elke dag heb je met anderen mensen te maken." Dat is zo'n standaard antwoord. Bij elk beroep is dat toch het geval, of je nou kassajuffrouw bent of verpleegster, psycholoog of stratenmaker. Nee, ik ben niet tevreden met dit antwoord dus ik vraag stevig door. Waar zit het "leuke" van je werk in? Kom je 's avonds thuis en zeg je tegen je vrouw: "Nou schat, lekker gewerkt, ik heb er vandaag weer drie opgesloten en twee hardnekkig verhoord?" "Nee" laat hij mij hoofdschuddend weten, "het is nooit leuk om mensen op te sluiten. Maar soms is het nodig om ze even in een cel te zetten. Dat lijkt heel wat maar het is geen gevangenis, het is gewoon een wachtcel." "Een wachtkamer voor crimineeltjes" grap ik even tussendoor om zo het gesprek wat luchtiger te maken." "Zo zou je het kunnen zeggen." Hij praat erover alsof het voor hem "gesneden koek" is en dat is het voor hem natuurlijk ook. "Dat moet je maar kunnen" zeg ik hem duidelijk en ik laat het woord "meedogenloos" vallen. "uh...nee, niet meedogenloos, zo zou ik het niet willen noemen. Noem het rechtsgevoel." Ik kijk hem vertwijfelend aan: "rechtsgevoel of voelt het ook gewoon lekker om macht te hebben? U kent natuurlijk ook de clichés: "als je ze nodig hebt dan zijn ze er niet. Bonnen schijven, dat is het enige wat ze doen. Ga boeven vangen, daar heb je de smeris, het zijn allemaal macho's, ze genieten van hun macht...." "Ja," valt hij in, "vermoeiend en vervelend. Ook op feestje bijvoorbeeld", geeft hij aan, "iedereen heeft het daar dan weer over met mij. Maar als ik mijn politiepak uittrek dan ben ik gewoon mezelf en geen politieman meer." Op dit laatste antwoord ga ik even "verder borduren." Ik heb van te voren natuurlijk wel mijn "huiswerk" gedaan en met deze laatste zin spreekt hij zich zelf tegen. Politiemensen zijn namelijk bevoegd om ook zonder politiepak en dus buiten diensttijd mensen aan te houden. Ik confronteer hem hier mee. "Inderdaad, dat heet discussionaire bevoegdheid." legt hij me uit. Ik leg hem een voorbeeld voor: "U ziet dat Uw beste vriend een overtreding begaat....." "Dan houd ik hem ter plaatsen aan" zegt hij stellig voordat ik mijn vraag heb afgemaakt. "Maar" leg ik hem vol verbazing uit, het is je boezemvriend, je maatje, je gabber...." "Tja, dat zou ik toch doen. Ik zou zelfs mijn eigen vader aanhouden als het moet. De gedachte, "dat moet je maar kunnen" komt hoe meer het interview vordert steeds vaker bij me op. Ik begrijp dat politiemensen hun vak serieus moeten nemen maar het idee dat je het ene moment in een goed gesprek zit je beste vriend en het andere moment hem in de boeien kan slaan moet ik toch even op me in laten werken. "Maar als dat zo is blijkt dus dat U niet te vertrouwen bent. In ieder geval niet voor honderd procent en daarop is een vriendschap en zeker een boezemvriendschap toch wel gebaseerd." "Rechtvaardigheid is mijn werk" antwoordt hij.

Hoewel de slogan is "De politie is je beste vriend" zou ik in ieder geval geen vrienden kunnen zijn met een politieman. Mij bekeuren omdat ik met een slok op achter het stuur zit en een week later samen gezellig gaan vissen...nee, dat kan ik me niet voorstellen en iedereen die mij kent trouwens ook niet want een "slok" is aan mij niet besteedt en van vissen hou ik ook niet.

Twee en een half uur hebben we zitten praten. Hoewel mijn vooroordelen niet echt zijn veranderd was een interessant gesprek. Ik ben veel te weten gekomen: hoe een politieman denkt, waarom hij de dingen doet die hij doet maar vooral wat zijn drijfveer is.... maar stiekem dacht ik toch: "ga boeven vangen."